Republika - 82 ➞ 85
1993 Sonic Records

1. Kombinat    3:19
2. Gadające głowy 4:20
3. Układ sił    5:11
4. Sexy Doll    3:59
5. Telefony    4:21
6. Biała flaga    4:53
7. Zawsze ty (Klatka)    5:01
8. Tak długo czekam (Ciało)    6:36
9. Sam na linie    3:46
10. Moja krew    4:16

Ta płyta to swoisty "święty Graal" fanów Republiki z lat 80. A właściwie nie sama płyta, ale nagrania, które na niej znalazły się i fakt, że zostały zebrane w końcu w jednym miejscu. Na kompilacji "82 ➞ 85" znajduje się "crème de la crème" klasycznej Republiki. To tutaj właśnie są pierwsze największe przeboje grupy, które nie znalazły się na dwóch regularnych albumach zespołu z lat 80.  - "Nowych sytuacjach" [czytaj recenzję >>]  i "Nieustannym tangu" [czytaj recenzję >>]. Jeden z nich ("Ciało") można odnaleźć w całkowicie zmienionej formie na debiutanckim albumie Obywatela G.C [czytaj recenzję >>] . Ale pozostałe znane były jedynie z winylowych singli, albo co gorsza wyłącznie jako nagrania radiowe. Przez wiele lat fani Republiki mogli ich słuchać jedynie na kasetach zgrywanych z radia. Płyta "82 ➞ 85" to zmieniła, ale trzeba przyznać, że w 1993 roku czekali na to już nie tak liczni miłośnicy grupy. Gdyby album ukazał się w latach 80. stałby się sensacją na miarę dwóch pierwszych płyt zespołu. 

Mamy zatem tutaj "Kombinat", od którego wszystko się zaczęło. To właśnie ten numer wywołał w 1982 roku szok słuchaczy radiowej Trójki a zarazem fascynację zespołem. Nagranie było tak odmienne od wszystkiego co dotychczas znali fani polskiego rocka a przy tym zupełnie nie przebojowe, że dotarcie przez niego na sam szczyt trójkowej listy przebojów było jeszcze bardziej zaskakujące. To był początek kształtowania olbrzymiej popularności zespołu w Polsce, która zyskała wymiar wręcz subkulturowy. Kolejne nagrania grane przez radiową Trójkę w 1982 roku potwierdziły to. Do pierwszego miejsca Listy Przebojów Programu Trzeciego docierały kolejno: "Sexy Doll", "Telefony" i "Biała flaga". W 1983 roku część z nich ukazała się w formie singli winylowych. Nakładem Tonpressu wyszły dwa single. Pierwszy zawierał utwór "Kombinat" na stronie A i "Gadające głowy" na stronie B, drugi "Układ sił" na stronie A i "Sexy Doll" na stronie B. Najbardziej popularne "Telefony" i "Biała flaga" pozostały dostępne jedynie jako nagrania radiowe. Podobnie stało się z nagraniami z 1985 roku: "Zawsze ty (Klatka)" i "Tak długo czekam (Ciało)". Pojawiły się one w okresie już po wydaniu "Nieustannego tanga" i były zapowiedzią trzeciej płyty Republiki. Oba dotarły do pierwszego miejsca listy przebojów Trójki a utwór "Ciało" stał się jednym z nielicznych utworów w historii listy, który jako nowość od razu zadebiutował w top 30 listy na pierwszy miejscu. To pokazuje skalę popularności grupy w Polsce. A przecież to nie były banalne hity popowe, ani prosty rock'n'roll w stylu Lady Pank. 

Na przełomie 1985 i 1986 roku (dokładna data trudna jest dzisiaj do odtworzenia) ukazał się trzeci i ostatni singiel Republiki z lat 80. z utworem "Sam na linie" na stronie A i nagraniem "Moja krew" na stronie B. Numer "Sam na linie" dotarł "tylko" do drugiego miejsca listy, znacznie lepiej poradziła sobie porażająca "Moja krew", która przez trzy tygodnie zajmowała najwyższe miejsce w zestawieniu trójkowej listy. To był ostatni numer jeden Republiki na liście Trójki aż do 1998 roku, kiedy reaktywowana grupa powróciła na szczyt listy z nagraniem "Mamona". Ale to już trochę inna historia. "Moja krew" spadła z listy w listopadzie 1986 roku, gdy Republika już nie istniała. Grupa na listę powróciła dopiero w 1991 roku.

Z uwagi na to, że utwory, które znalazły się na płycie pochodzą z różnych okresów działalności zespołu, album nie tworzy zwartej całości. Jest zatem klasyczną składanką nie tylko z nazwy, ale i z powodu charakteru muzyki, która się na nim znalazła. Pierwsze sześć nagrań to wczesne, postpunkowe brzmienie zespołu znane z debiutanckiej płyty "Nowe sytuacje". Nie wszystkie nagrania są równie udane, czego przykładem mogą być mniej interesujące "Gadające głowy". Nic dziwnego, że nagranie to nie zdobyło dużej popularności docierając w 1983 roku jedynie do piątego miejsca trójkowej listy. To był najniżej notowany utwór zespołu, spośród wszystkich osiemnastu, które znalazły się na liście w latach 80. Nagrania "Zawsze ty (Klatka)" i "Tak długo czekam (Ciało)" mają bogatsze aranżacje, bardziej elektroniczne i przestrzenne brzmienie, czym doskonale wpisują się w stylistykę Republiki znaną z "Nieustannego tanga". Zapowiadają też nową płytę. Ostatnie nagrania Republiki zarejestrowane w listopadzie 1985 roku pokazują czym mogła stać się trzecia płyta zespołu. Szczególnie porywający jest utwór "Moja krew".

Płyta "82 ➞ 85" jest obowiązkowa dla każdego miłośnika Republiki z lat 80. Z kupieniem wydawnictwa w formie CD lub na winylu (w tej formie płyta ukazała się po raz pierwszy w 2013 roku) nie ma problemu i to podstawowa ścieżka, by albumu posłuchać, ponieważ nie jest dostępny w streamingu. Mimo że "82 ➞ 85" to składanka i nie ma tutaj jednorodności stylistycznej, ani zwartego konceptu artystycznego, to bez żadnego problemu mogę wystawić jej ocenę maksymalną. Znajdują się tutaj największe perły zespołu z lat 80. które kształtowały brzmienie zespołu (pierwsza szóstka) a także pokazywały jak dobra mogła być trzecia płyta Republiki (ostatnia czwórka). Płyty spokojnie mogę słuchać na okrągło, podobnie jak "Nowych sytuacji" i "Nieustannego tanga". [10/10]

Andrzej Korasiewicz
09.10.2025 r.