100 płyt lat 00's (2000-2009) - lista osobista

Układając wcześniejsze zestawienia stu płyt lat 60., 70. i 80. miałem poczucie, że jest to, mocno zindywidualizowana moim gustem, ale jednak forma powszechnie akceptowanego kanonu płyt z tych dekad. Oczywiście, nie tak do końca, bo np. w latach 70. nacisk położyłem raczej na płyty nowofalowe, które ukazały się w drugiej połowie lat 70. a zestawienie płyt lat 80. to lista płyt z dużym naciskiem na pozycje z kręgu new romantic/synth pop. Mimo wszystko płyty, które przedstawiłem w poprzednich zestawieniach, w większej części to albumy bezsporne, które w wielu podsumowaniach wspomnianych dekad również się znalazły. Tak jednak nie jest w przypadku niniejszego podsumowania.

Już lata 90. przynoszą pewną zmianę w muzyce. Do głównego nurtu wkracza muzyka z kręgu hip hopu, różnych odmian techno a także współczesne r'n'b. Te gatunki, z wyjątkiem bardziej ambitnych odmian techno, nie są stylistykami bliskimi mojej wrażliwości, dlatego w moim zestawieniu płyty takie zostały pominięte. Mimo wszystko również zestawienie płyt lat 90. do pewnego stopnia nie odbiega znacznie od kanonu większości podsumowań. Ale to właśnie w latach 90. muzyka zaczyna się coraz bardziej rozwarstwiać na masę niezliczonych gatunków i podgatunków, które o wiele trudniej objąć jednemu człowiekowi, nawet bardzo otwartemu na różną muzykę. 

W tym czasie zmienia się też mainstreamowy pop, który coraz bardziej odbiega od tego, czym był w latach 80. i wcześniej. Wprawdzie już lata 80. były dużą zmianą w stosunku do lat 70. i 60., jednak częścią mainstreamowego popu stawali się w latach 80. nadal wykonawcy z kręgu rocka czy muzycznego undergroundu. W latach 90. powoli zmieniają się proporcje - rock i bardziej ambitna muzyka innego typu od połowy dekady jest wypierana, a w to miejsce wchodzi hip hop, nowa elektronika a także nowy rodzaj produkcji. To właśnie w latach 90. po raz pierwszy zastosowano np. program Auto-Tune i to ten nowy rodzaj produkcji zdeterminuje to jak będzie wyglądać mainstreamowy pop w XXI wieku.

Na przełomie XX i XXI wieku mainstreamowa muzyka pop staje się coraz bardziej zdehumanizowana i pozbawiona indywidualności. Mainstreamowy pop zaczyna przypominać raczej produkcję muzyki, niż jej tworzenie. Ten proces w pełni rozkwita w XXI wieku. Nowe gwiazdy pop - Shakira, Lady Gaga, Beyoncé, Rihanna, Taylor Swift - choć między sobą różnią się, to jednak stanowią produkty show-biznesu a ich muzyka to eklektyczny worek różnych stylistyk - dance, r'n'b, soul, country, muzyka latynoska, pop rock, hip hop, electro pop. Przestaje istnieć muzyka środka, z której wyłaniałyby się przeboje cieszące się powszechnym zainteresowaniem fanów różnych gatunków muzycznych, tak jak było wcześniej, gdy przeboje z lat 80. czy 70. podśpiewywane były również przez fanów rocka czy jazzu, albo ludzi w ogóle niezainteresowanych muzyką. Dzisiaj tzw. przeciętny zjadacz chleba rzadko jest w stanie zanucić najnowszy przebój aktualnej gwiazdy, którą kochają nastolatki. A przecież w latach 80. a i wcześniej niemal każdy mógł zanucić "Mniej niż zero", "Kocham cię kochanie moje", czy "Słodkiego miłego życia". Możliwe, że stąd ucieczka współczesnych ludzi w skrajnie uproszczone i prymitywne disco polo. I ten proces zaczął się już w latach 90.

Muzyka rozpada się na niezliczoną liczbę styli, gatunków i podgatunków. W dodatku w XXI wieku mamy do czynienia z powszechnym kopiowaniem starych styli, mieszaniem ich i brakiem wyraźnych nowinek stylistycznych. Wszystko opiera się na kopiowaniu, powielaniu i nawiązywaniu do przeszłości muzyki. Rodzi to prawdziwy galimatias muzyki a przy tym jej brak oryginalności. Z drugiej strony coraz trudniej słuchaczom rozeznać się w tym gąszczu wielości, a wartość wielu pozycji muzycznych jest mocno wątpliwa. Ocena nowej muzyki zaczyna zależeć od wielu czynników, często pozamuzycznych, takich jak wiek słuchacza czy rodzaj słuchanej muzyki. W XX wieku te czynniki wprawdzie również występowały a oceny krytyków także często się różniły. Jednak po upływie kilku lat i uzyskaniu odpowiedniej perspektywy, większość krytyków zgadzała się co do tego, że "Closer" Joy Division to jedna z płyt dekady lat 80. a "Thriller" Michaela Jacksona to wybitne dzieło muzyki pop. W przypadku muzyki z XXI wieku takich płyt brakuje. Mimo upływu wielu lat od dekady 2000-2009 i uzyskania znacznej perspektywy czasowej, nadal nie rysuje się żaden wyraźny kanon płyt tego dziesięciolecia. Jestem w stanie sobie wyobrazić zestawienia kilku krytyków muzycznych, w których na 100 płyt powtarza się może kilka. 

Poniżej przedstawiam swoje zestawienie, które nie ma żadnych ambicji, by stanowić obiektywne zestawienie najlepszych płyt z lat 2000-2009. Kierowałem się tylko i wyłącznie własnym gustem muzycznym i własnym rozeznaniem. Z ciekawości przeczytałem kilka zestawień, które można znaleźć w innych miejscach Internetu, ale poza kilkoma płytami, tak dalece odbiegały one od tego, co uważam za dobrą muzykę, że skłoniły mnie jedynie do powyższych refleksji na temat przemian, które zaszły na rynku muzycznym w ostatnich 20-30 latach.

Oprócz tego, że zastosowałem własne kryterium doboru muzyki, to nawet w obrębie tego kryterium mogło zdarzyć się, że pominąłem jakąś wartościową pozycję, bo albo o niej zapomniałem, albo zwyczajnie czegoś nie słyszałem. Nawet więc w ramach tej ograniczonej stylistycznej bańki, może się zdarzyć, drodzy słuchacze i czytelnicy, że słyszeliście coś bardzo dobrego, czego nie ma poniższej liście. Moje zestawienie jest z definicji niedoskonałe i ułomne, ale na dzisiaj jest najlepszym, jakie jestem w stanie ułożyć. A układanie takich zestawień jest, według mnie, przede wszystkim świetną zabawą. Dzięki niej ponownie przesłuchuję płyty i sprawdzam jak odbieram je po latach. Może i was poniższa lista zainspiruje do własnych porządków a może komuś przyda się jako rodzaj wstępu do poznania muzyki z dziesięciolecia 2000-2009.

1. The Cure - Blooodflowers (2000)

2. Röyksopp – Melody A.M. (2001)

3. Ladytron - Witching Hour (2005)

4. M83 – Dead Cities, Red Seas & Lost Ghosts (2003)

5. Blonde Redhead - 23 (2007)

6. Porcupine Tree - In Absentia (2002)

7. New Order - Get Ready (2001)

8. Boards Of Canada - Geogaddi (2002)

9. VNV Nation - Futureperfect (2002)

10. LCD Soundsystem - LCD Soundsystem (2005)

11. The Rapture - Echoes (2003)
12. Blonde Redhead - Misery Is a Butterfly (2004)
13. Peter Gabriel - Up (2002)
14. Laibach - Laibachkunstderfuge (2008)
15. Radiohead - Kid A (2000)
16. Ladytron - 604 (2001)
17. M83 – Saturdays=Youth (2008)
18. Depeche Mode - Playing The Angel (2005)
19. Deine Lakaien - White Lies (2002)
20. Apoptygma Berzerk - Welcome to Earth (2000)

21. Nick Cave and the Bad Seeds - Abattoir Blues / The Lyre of Orpheus (2004)
22. Junior Boys - Last Exit (2004)
23. Peter Murphy - Unshattered (2004)
24. New Model Army - Today is a Good Day (2009)
25. Belle & Sebastian – The Life Pursuit (2006)
26. Boards of Canada - The Campfire Headphase (2005)
27. Goldfrapp – Felt Mountain (2000)
28. Gary Numan - Pure (2000)
29. Wolfsheim - Casting Shadows (2003)
30. Covenant - United States of Mind (2000)

31. The Young Gods - Super Ready Fragmente (2007)
32. Wovehand - Consider the Birds (2004)
33. Peter Murphy - Dust (2002)
34. Porcupine Tree - Fear of a Blank Planet (2007)
35. Mesh - Who Watches Over Me? (2002)
36. Laibach - VAT (2003)
37. Front 242 - Pulse
38. Yello - The Eye (2003)
39. Lacrimosa - Fassade (2001)
40. Godspeed You Black Emperor! - Lift Your Skinny Fists Like Antennas To Heaven (2000)

41. Bat For Lashes - Two Suns (2009)
42. Ladytron - Light & Magic (2002)
43. Blonde Redhead - Melody of Certain Damaged Lemons (2000)
44. Hot Chip - Made in the Dark (2008)
45. Editors - In This Light and on This Evening (2009)
46. Tom Waits - Alice (2002)
47. Covenant - Northern Lights (2002)
48. New Order - Waiting for the Sirens' Call (2005)
49. Prince - 3121 (2006)
50. Pet Shop Boys - Fundamental (2006)

51. Johnny Cash - American IV: The Man Comes Around (2002)
52. The Flaming Lips - Embryonic (2009)
53. The White Stripes - Elephant (2003)
54. Kate Bush - Aerial (2005)
55. Depeche Mode - Exciter (2001)
56. Dave Gahan - Hourglass (2007)
57. Muse - Black Holes and Revelations (2006)
58. Nick Cave and the Bad Seeds - Dig, Lazarus, Dig!! (2008)
59. Portishead - Third (2008)
60. The Chemical Brothers - Come with Us (2002)

61. Fixmer, McCarthy - Between The Devil (2004)
62. Franz Ferdinand – Franz Ferdinand (2004)
63. Mercury Rev - The Secret Migration (2005)
64. The Cure - The Cure (2004)
65. Smashing Pumpkins - Machina - The Machines Of God (2000)
66. Muse - The Resistance (2009)
67. Hot Chip - Coming on Strong (2004)
68. Primal Scream - Evil Heat (2002)
69. Róisín Murphy - Overpowered (2007)
70. Primal Scream - XTRMNTR (2000)

71. The Porcupine Tree - Deadwing (2005)
72. The Pineapple Thief - What We Have Sown (2007)
73. Rush - Snakes & Arrows (2007)
74. Interpol - Turn On The Bright Lights (2002)
75. Daft Punk - Discovery (2001)
76. Björk - Volta (2007)
77. Radiohead - Amnesiac (2001)
78. Herbert - Bodily Functions (2001)
79. Akufen - My Way (2002)
80. Murcof - Martes (2002)

81. !!! - Myth Takes (2007)
82. A-ha - Foot Of The Mountain (2009)
83. White Lies - To Lose My Life (2009)
84. Blur - Think Tank (2003)
85. And You Will Know Us By The Trail Of Dead - Source Tags And Codes (2002)
86. Mum - Finally We Are No One (2002)
87. Prince - Musicology (2004)
88. MGMT - Oracular Spectacular (2007)
89. David Bowie - Heathen (2002)
90. Air - Talkie Walkie (2004)

91. Black Rebel Motorcycle Club - Howl (2005)
92. The New Pornographers - Mass Romantic (2000)
93. Midge Ure - Move Me (2001)
94. Gazpacho - When Earth Lets Go (2004)
95. Broken Social Scene - You Forgot It In People (2002)
96. The Dead Weather - Horehound (2009)
97. Farben - Textstar (2002)
98. Fennesz - Endless Summer (2001)
99. Autechre - Confield (2001)
100. Ladytron - Velocifero (2008)

Andrzej Korasiewicz
01.01.2024 r.